Franchise là gì? Mô hình nhượng quyền thương hiệu hiệu quả

Hình thức nhượng quyền thương hiệu (franchise) đã trở nên quen thuộc với nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các hộ kinh doanh. Hiện nay, mô hình này rất phổ biến và có thể dễ dàng nhận thấy ở khắp các thị trường. Vậy, franchise thực sự là gì? Và franchising có nghĩa ra sao? Franchise có thể được hiểu như thế nào? Cùng web2u.vn tìm hiểu.

Franchise là gì?

Franchise, hay còn gọi là nhượng quyền kinh doanh, là hình thức mà một cá nhân hoặc tổ chức được phép vận hành hàng hóa hoặc dịch vụ theo một mô hình kinh doanh đã được thiết lập từ trước, hoặc hoạt động tại một khu vực cụ thể. Trong mô hình này có hai bên:

Franchise là nhượng quyền kinh doanh
Franchise là nhượng quyền kinh doanh
  • Bên nhượng quyền, gọi là Franchisor. Vai trò của Franchisor là đảm bảo cung cấp đầy đủ thông tin, hỗ trợ và cung cấp tài nguyên cần thiết cho cá nhân hoặc tổ chức tham gia vào hệ thống nhượng quyền.
  • Bên nhận nhượng quyền, gọi là Franchisee. Franchisee có trách nhiệm tuân thủ mọi quy định, chuẩn mực và tiêu chuẩn mà Franchisor đề ra, từ cách bố trí không gian, chất lượng sản phẩm đến dịch vụ và giá cả.

Các loại hình thức franchise hiện nay

Dưới đây là 4 hình thức nhượng quyền thương hiệu phổ biến:

Management Franchise – Mô hình nhượng quyền có tham gia quản lý Khác với việc chỉ chuyển nhượng thương hiệu và mô hình kinh doanh, hình thức này còn bao gồm việc bên nhượng quyền cung cấp nhân sự có chuyên môn để tham gia quản lý, vận hành hoạt động cho bên nhận nhượng quyền.

Full Business Format Franchise – Mô hình nhượng quyền toàn diện Mô hình này cho phép bên nhượng quyền chuyển giao toàn bộ quy trình kinh doanh, bao gồm:

  • Chiến lược, quy trình vận hành chuẩn hóa, các chính sách và hướng dẫn quản lý.
  • Bí quyết về công nghệ sản xuất, kinh doanh.
  • Hệ thống nhận diện thương hiệu.
  • Sản phẩm và dịch vụ.

Bên nhận nhượng quyền phải thanh toán hai khoản phí chính: phí nhượng quyền ban đầu (upfront fee) và phí hoạt động (royalty fee).

Equity Franchise – Mô hình nhượng quyền có đầu tư vốn Trong mô hình này, bên nhượng quyền đầu tư một phần vốn nhỏ vào bên nhận nhượng quyền dưới hình thức liên doanh, cho phép họ có quyền tham gia vào quá trình kiểm soát và điều hành công ty. Mặc dù vốn đầu tư không lớn, bên nhượng quyền vẫn có thể tham gia Hội đồng quản trị.

Có 4 hình thức nhượng quyền thương hiệu phổ biến
Có 4 hình thức nhượng quyền thương hiệu phổ biến

Non-Business Format Franchise – Mô hình nhượng quyền không toàn diện Mô hình này đơn giản hơn và không yêu cầu quản lý phức tạp như các mô hình khác. Một số dạng nhượng quyền không toàn diện phổ biến gồm:

  • Product distribution franchise: Nhượng quyền phân phối sản phẩm, dịch vụ.
  • Marketing franchise: Nhượng quyền công thức sản xuất và tiếp thị.
  • Brand franchise hay Trademark license: Nhượng quyền thương hiệu.

Lợi ích của mô hình franchise cụ thể

Đối với Franchisor (bên nhượng quyền)

  • Tiết kiệm chi phí: Chủ thương hiệu có thể cắt giảm một khoản chi phí đáng kể liên quan đến việc tự mở chi nhánh hay mở rộng kinh doanh.
  • Mở rộng quy mô nhanh chóng: Nhượng quyền là cách hiệu quả để nhanh chóng mở rộng mạng lưới kinh doanh mà không cần quá nhiều vốn đầu tư trực tiếp từ bên nhượng quyền.
  • Tạo ra nguồn thu ổn định: Ngoài doanh thu từ hoạt động chính, bên nhượng quyền còn thu được các khoản phí nhượng quyền và phí hoạt động, giúp tăng tính ổn định và giảm thiểu rủi ro tài chính.
  • Gia tăng uy tín và độ nhận diện thương hiệu: Việc mở rộng thông qua nhượng quyền giúp thương hiệu xuất hiện tại nhiều địa điểm, tiếp cận với nhiều khách hàng hơn, nâng cao danh tiếng và sự hiện diện trên thị trường.

Đối với Franchisee (bên nhận nhượng quyền)

  • Tận dụng thương hiệu sẵn có: Bên nhận nhượng quyền được thừa hưởng ngay lợi thế từ thương hiệu đã có danh tiếng, với lượng khách hàng ổn định và quy trình vận hành chuẩn hóa.
  • Được hỗ trợ từ Franchisor: Bên nhượng quyền thường cung cấp sự tư vấn và hỗ trợ liên tục trong các hoạt động quản lý và vận hành, giúp bên nhận nhượng quyền nắm bắt tốt mô hình kinh doanh.
  • Giảm rủi ro, tăng cơ hội thành công: Với nền tảng thương hiệu đã vững mạnh và sự hỗ trợ từ Franchisor, các nhà đầu tư, đặc biệt là những người có ít vốn, sẽ giảm thiểu rủi ro và tăng khả năng thành công.
Mô hình franchise có nhiều lợi ích
Mô hình franchise có nhiều lợi ích

Quy trình nhượng quyền thương hiệu (phía người bán) chi tiết

Dưới đây là quy trình các bước cần thực hiện để một đơn vị có thể trở thành nhượng quyền (franchise) và cách quản lý mô hình franchise:

  • Bước 1: Phân tích và đánh giá tiềm năng Trước tiên, doanh nghiệp cần đánh giá kỹ lưỡng mô hình kinh doanh của mình. Mô hình phải đảm bảo được sự yêu thích từ thị trường, có khả năng sinh lợi cao, tỉ lệ thu hồi vốn nhanh chóng, và đặc biệt là có tiềm năng tăng trưởng mạnh mẽ.
  • Bước 2: Tiêu chuẩn hóa quy trình Mọi hoạt động kinh doanh cần được tiêu chuẩn hóa thành một quy trình rõ ràng, bao gồm quy định, quy tắc, và các yếu tố vận hành. Hệ thống nhận diện thương hiệu cũng cần chuẩn hóa, từ logo, màu sắc chủ đạo, cho đến thiết kế nội thất và không gian của cửa hàng.
  • Bước 3: Thực hiện các thủ tục pháp lý Doanh nghiệp cần thuê một đơn vị cố vấn pháp lý uy tín để hoàn thiện mọi thủ tục pháp lý liên quan đến nhượng quyền. Điều này bao gồm chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, bảng báo cáo tài chính, và mô hình sản phẩm/dịch vụ sẽ được nhượng quyền.
  • Bước 4: Xây dựng chính sách và chi phí Doanh nghiệp cần niêm yết rõ ràng các điều kiện, chi phí nhượng quyền, tỉ lệ bản quyền, thời hạn hợp đồng, cũng như các yêu cầu đối với bên nhận nhượng quyền. Những yêu cầu này có thể bao gồm vị trí địa lý, mặt bằng, nhân sự, và máy móc.
  • Bước 5: Hoàn thiện thủ tục Chuẩn bị và hoàn tất mọi giấy tờ, hợp đồng, và các tài liệu liên quan đến việc nhượng quyền. Sau đó, doanh nghiệp cần đăng ký hợp pháp hóa mô hình nhượng quyền này theo quy định của pháp luật.
  • Bước 6: Thành lập đội ngũ quản lý Một đội ngũ chuyên phụ trách nhượng quyền cần được thành lập. Đội ngũ này sẽ đảm nhận vai trò tư vấn và hỗ trợ các khách hàng tiềm năng cũng như các nhà đầu tư, đảm bảo quy trình nhượng quyền diễn ra hiệu quả và nhất quán.
  • Bước 7: Đào tạo và hỗ trợ liên tục Bên nhượng quyền có trách nhiệm đào tạo và hỗ trợ các đại lý nhượng quyền trong suốt quá trình kinh doanh. Việc này bao gồm các chương trình quảng cáo cho chi nhánh mới, theo dõi báo cáo kinh doanh của từng đại lý, và đảm bảo chất lượng dịch vụ, sản phẩm tại các chi nhánh luôn đồng đều.
Mở rộng quy mô kinh doanh và gia tăng giá trị thương hiệu
Mở rộng quy mô kinh doanh và gia tăng giá trị thương hiệu

Lời kết

Nhượng quyền thương hiệu (franchise) là một trong những chiến lược hiệu quả để mở rộng quy mô kinh doanh và gia tăng giá trị thương hiệu. Qua quá trình thiết lập và quản lý mô hình nhượng quyền, cả bên nhượng quyền và bên nhận nhượng quyền đều có thể hưởng lợi từ những cơ hội và nguồn thu ổn định. Để đạt được thành công trong mô hình này, việc thực hiện từng bước một cách cẩn thận và chuyên nghiệp là điều cần thiết.

Hy vọng rằng những thông tin và quy trình đã được chia sẻ sẽ giúp các doanh nghiệp hiểu rõ hơn về cách thức nhượng quyền và ứng dụng mô hình này một cách hiệu quả, từ đó nâng cao sức cạnh tranh và gia tăng sự hiện diện trên thị trường.

Bài viết liên quan